Derby Belgradu. Chociaż znaczenie serbskiej piłki w Europie jest dziś niewielkie, to te derby wciąż należą do największych lokalnych rywalizacji. Partizan i Crvena Zvezda toczą między sobą boje od 1947, a ich kibice słyną z brutalności. Kto prowadzi jednak w zmaganiach na gruncie sportowym?
Z artykułu, w którym opisujemy derby Belgradu, dowiesz się:
- Jaka jest historia rywalizacji Partizana z Crveną Zvezdą?
- Jak derby Belgradu prezentują się w statystykach?
- Jak określają samych siebie kibice poszczególnych klubów?
Jak zaczęły się Wieczne derby Serbii?
Mimo nazwy, Wieczne derby Serbii nie trwają tak długo jak rywalizacje klubów z ligi angielskiej czy hiszpańskiej. Partizan oraz Crvena Zvezda (Czerwona Gwiazda) powstały w 1945 roku po utworzeniu państwa jugosłowiańskiego. Pierwszy mecz pomiędzy nimi rozegrany został jednak dopiero w 1947 roku, a zwycięstwo drużyny Red Star 4-3 rozpoczęło pełne zaciekłości derby Belgradu, które trwają do dziś.
Sporą zmianą dla obu klubów był rozpad Jugosławii w 1992 roku. Oprócz brutalnej wojny na Bałkanach przyniosła ona także rozpad silnej ligi. Drużyny ze stolicy Belgradu nie musiały już rywalizować z innymi potęgami z tego kraju (mowa tu przede wszystkim o Hajduku Split oraz Dynamie Zagrzeb), więc totalnie zdominowały krajowe rozgrywki, do 2020 roku dzieląc między siebie 27 z 28 sezonów.
Kto wygrywa derby Belgradu? Bilans meczów Partizan vs Crvenza Zvezda
Do 2020 roku rozegrane zostały 162 derby Belgradu. W 64 meczach zwyciężyła Crvena Zvezda, 47 spotkań wygrał Partizan, a 51 razy padł remis. Czerwona Gwiazda dominuje ostatnio także w lidze serbskiej, zdobywając mistrzostwo nieprzerwanie od trzech sezonów. Mimo iż jest to imponujący wynik, jeszcze kilka lat temu sytuacja była zgoła odmienna. Od sezonu 2007/2008 do 2012/2013 przez sześć lat z rzędu krajowy laur padał triumfem Partizana.
Statystyki mistrzowskie różnią się w zależności od okresu. Do rozpadu Jugosławii znaczną przewagę miała Crvenza Zvezda – Prva liga Jugoslavije padła jej łupem 19 razy, podczas gdy lokalni rywali zdobyli mistrzostwo w 11 sezonach. Po wojnie wygrywa pod tym względem Partizan z 16 tytułami mistrzowskimi,
Najlepszym strzelcem w historii Veciti Derbi jest Marko Valok. Grając w latach 1947-1959 w barwach Partizana, zdobył 13 bramek. Najwięcej występów w meczach pomiędzy lokalnymi rywalami zaliczył z kolei Saša Ilić, który przez dwadzieścia lat gry w koszulce Partizana wziął udział w 31 meczach derbowych.
Najbardziej niebezpieczni ultrasi na świecie?
Derby Belgradu uznane zostały w rankingu brytyjskiego Daily Maila za czwarte najbardziej zacięte spotkanie derbowe na świecie. W przypadku Vetici Derbi równie ostre jak rywalizacja na boisku są boje pomiędzy ultrasami obu klubów. W latach 90. serbscy kibice czynnie uczestniczyli w jugosławiańskiej wojnie domowej, a przywódca ultrasów Crveny Zvezdy (określających się mianem Delije, czyli Bohaterów) został nawet uznany za zbrodniarza wojennego.
Nie mniej groźni są kibice Partizana, którzy noszą ponury przydomek Grabarzy (Grobari). Wielokrotnie dawali oni pokazy swojej agresji nie tylko w Serbii, ale również za granicą, przez co UEFA nakładała na klub z Belgradu dotkliwe kary finansowe i organizacyjne. Grobari są jedną z najlepiej zorganizowanych grup kibicowskich na świecie, ale walczą nie tylko z ultrasami innych klubów. Na przestrzeni lat doszło do wielu rozłamów, przez co wśród Grabarzy funkcjonuje kilka frakcji, do których należą między innymi Južna tribina (Trybuna południowa), Zabranjeni (Zakazani) czy Alcatraz.
Na samym końcu warto dodać, że derby Belgradu nie ograniczają się wyłącznie do piłki nożnej. Kibice obu klubów przenoszą swoje animozje na inne sekcje sportowe, spierając się chociażby w przypadku meczów koszykówki.