Derby Trójmiasta rozgrywane mogłyby być pomiędzy kilkoma zespołami z metropolii. Kibiców przyciąga jednak przede wszystkim spotkanie Arka Gdynia vs Lechia Gdańsk. To dwa najbardziej utytułowane kluby Pomorza. Które spotkania w niemal sześćdziesięcioletniej batalii nadmorskich drużyn można określić mianem kultowych?
Wśród pięciu najbardziej pamiętnych meczów, które przyniosły nam derby Trójmiasta, wyróżniliśmy:
- Lechia 2-1 Arka w 1964 roku
- Arka 0-3 Lechia w 1997 roku
- Arka 0-1 Lechia w 2008 roku
- Arka 2-2 Lechia w 2011 roku
- Lechia 4-3 Arka w 2020 roku
Derby Trójmiasta rozpoczęły się w latach 60.
Mimo iż Arka i Gdynia to dwa najbardziej utytułowane zespoły na Pomorzu, derby Trójmiasta nie mają historii tak długiej jak derby Krakowa. Pierwszy mecz pomiędzy tymi dwiema drużynami rozegrany został 2 września 1964 roku. Lechia wygrała wówczas 2-1, ale potem przez dziewiętnaście lat nie była w stanie pokonać lokalnych rywali.
Podobnie jak w przypadku wielu innych meczów z przeszłością, i w tym przypadku występują problemy natury historiograficznej. Statystycy spierają się, czy do bilansu wliczać na przykład spotkania z sezonu 1995/1996, gdy na jeden sezon Lechia dokonała fuzji z Olimpią Poznań. W powszechnie podawanych bilansach mecze te nie są uznawane, zatem przyjąć można, że na 2020 rok derby Trójmiasta odbyły się 44 razy. 16 razy zwycięstwo przypadało Lechii, 11 razy wygrywała Arka, a pozostałe 16 spotkań zakończyło się remisem.
Jedyny walkower w derbach przyznano w 1997 roku
Jak wszystkie mecze pomiędzy lokalnymi rywalami, również derby Trójmiasta mają w swojej historii czarne karty. Jedną z niezbyt chwalebnych chwil w długoletniej walce o prymat na Pomorzu był trzecioligowy mecz w październiku 1997 roku. Było to pierwsze spotkanie w historii polskiej piłki, w trakcie którego policja użyć musiała broni gładkolufowej, aby poradzić sobie ze stadionowymi zamieszkami.
Mecz zakończył się walkowerem 3:0 dla Lechii Gdańsk, która wygrywała także na boisku. Pod koniec meczu kibice Żółto-niebieskich wtargnęli na murawę, rozwścieczeni wynikiem spotkania. Piłkarzom udało się skryć w szatniach, a sędzia zgodnie z przepisami przerwał spotkanie.
Pierwsze derby Trójmiasta w Ekstraklasie
Mimo kilkudziesięcioletniej historii, pierwsze derby Trójmiasta w najwyższej klasie rozgrywkowej rozegrane zostały dopiero 3 października 2008 roku. Biało-zieloni wygrali w nich 1:0, rozpoczynając trwającą do dziś serię ekstraklasowych meczów derbowych bez porażki. Jedyne potknięcie w ostatnich piętnastu meczach przydarzyło się Lechii w mało znaczącym Pucharze Ekstraklasy, gdy 18 listopada 2008 Arka wygrała na stadionie lokalnych rywali 1:0.
Oba kluby prowadziła do Ekstraklasy długa droga. Lechia próbowała tam trafić dzięki fuzjom z Olimpią Poznań, a następnie Polonią Gdańsk, jednak dopiero trafienie do A klasy w sezonie 2001/2002 rozpoczęło żmudny proces odbudowy, zakończony awansem do najwyższej klasy rozgrywkowej w sezonie 2007/2008.
W tym samym momencie do Ekstraklasy dostała się Arka Gdynia, której sztuka ta udała się zresztą także w sezonie 2005/2006. Po przeniesieniu się na stadion przy ul. Olimpijskiej 5 z nieistniejącego już obiektu przy ul. Ejsymonda klub odżył i dotarł do najwyższej klasy rozgrywkowej. Po sezonie został wprawdzie zdegradowany w wyniku afery korupcyjnej, ale pozostanie trenera Wojciecha Stawowego oraz zaangażowanie finansowe miliardera Ryszarda Krauze pozwoliło na ponowny błyskawiczny awans.
Zwycięstwo wypuszczone z rąk w ostatnich minutach
Najbliżej przełamania fatalnej ekstraklasowej passy Arka Gdynia była w meczu z 1 maja 2011 roku. W 88. minucie Żółto-niebiescy prowadzili 2:0 i nikt nie spodziewał się, że Lechia Gdańsk może jeszcze o coś powalczyć. Bramki z 89. i 97. minuty sprawiły jednak, że na tablicy wyników pojawił się remis.
Gdyby nie tak niefrasobliwa strata punktów, Arka utrzymałaby się w tamtym sezonie w Ekstraklasie. Niestety dla kibiców popularnych Śledzi, zespół na kolejną szansę gry w najwyższej klasie rozgrywkowej czekać musiał do sezonu 2016/2017. Dla gdynian był to rok historyczny. Mimo średnich występów w Ekstraklasie, drużyna zdobyła Puchar Polski oraz Superpuchar Polski. Było to sporym wyczynem, gdyż w finałach Arka musiała pokonać odpowiednio Lecha Poznań oraz Legię Warszawa.
Najbardziej obfite derby Trójmiasta
W ubiegłym sezonie Arka Gdynia po raz kolejny pożegnała się z najwyższą klasą rozgrywkową. Kibicom Żółto-niebieskich nie osłodzą tego ostatnie jak dotąd ekstraklasowe derby Trójmiasta. Rozgrywane 31 maja 2020 roku spotkanie przeszło do historii jako mecz z największa liczbą bramek w historii rywalizacji Arki z Lechią. Gradu goli nie było dane ujrzeć kibicom, jako że mecz rozgrywany był w trakcie pandemii covid-19, a więc przy pustych trybunach.
Choć wydaje się to nieprawdopodobne, w pierwszej połowie meczu zakończonego wynikiem 4-3 nie padła żadna bramka. Po przerwie wór z bramkami rozwiązał m.in. Flavio Paixao, najlepszy strzelec w historii derbowych meczów między drużynami z Trójmiasta, który ustrzelił hat-tricka. Po dwa gole dla każdej ze stron padły po rzutach karnych, a szczególne wątpliwości wzbudziła jedenastka podyktowana w 96. minucie. Sędzia nie zdecydował się na wideoweryfikację VAR, mimo iż miał do tego prawo. Przesądziła ona o zwycięstwie 4-3 dla Lechii Gdańsk.