Spalony. Tłumaczenie pojęcia spalonego jest zazwyczaj okazją do żenujących żartów o “spalaniu się ze wstydu” lub z nieznajomości tego pojęcia wśród przedstawicielek płci pięknej. Wykroczmy poza ten schemat i podejdźmy do tematu na poważnie, analizując rzeczowo co to jest spalony, kiedy wywołuje kontrowersje oraz jaki jest jego wpływ na piłkarską taktykę.
Z artykułu na temat spalonego w piłce nożnej dowiesz się:
- Co to jest spalony?
- Kiedy spalony wywołuje kontrowersje i dlaczego tak się dzieje?
- Co to jest pułapka ofsajdowa?
Co to jest spalony?
Tłumaczenie co to jest spalony, przybiera często absurdalną formę. Definicja tego pojęcia jest tymczasem dość jednoznaczna: gracz znajduje się na pozycji spalonej, jeżeli jakakolwiek część jego ciała (za wyjątkiem rąk i ramion) znajduje się na połowie przeciwnika i bliżej linii końcowej niż piłka oraz drugi najbardziej cofnięty gracz drużyny przeciwnej (włącznie z bramkarzem).
Samo w sobie nie jest to przewinieniem, ale jeżeli do zawodnika będącego na pozycji spalonej podana zostanie piłka (brany jest pod uwagę moment zetknięcia futbolówki z nogą lub inną częścią ciała podającego), sędzia odgwizduje offside i piłka trafia do drużyny broniącej się. Przepis ten pojawiał się w różnych wariantach zasad futbolu już w XIX w. Już wówczas stanowił zabezpieczenie przed znaną z podwórek grą “na sępa”, czyli wyczekiwaniem na futbolówkę jak najbliżej bramki.
Trudno o mecz bez kontrowersyjnego spalonego. Kiedy i dlaczego sędziowie źle gwiżdżą?
Czemu odgwizdanie offside’u tak często wywołuje kontrowersje, skoro zasady dotyczące spalonego wydają się takie proste? Powodów jest kilka, ale dwoma najważniejszymi są uznaniowe zasady szczegółowe oraz niedoskonałość ludzkiego oka.
Jak zostało już wcześniej podkreślone, samo przebywanie na pozycji spalonej nie jest w myśl zasad przewinieniem. Sędzia zatrzymuje grę dopiero w momencie, gdy uzna, że gracz będący na spalonym zaangażowany jest w akcję. Większe kontrowersje nie występują w momencie, gdy zawodnik dotyka piłkę lub oddaje strzał. Wówczas sprawa jest oczywista.
Przepisy mówią jednak wiele także na temat zaangażowania w akcję, oddziaływania na przeciwnika czy rozpraszania go. Może być to interpretowane bardzo różnie. Mimo wielu wytycznych Międzynarodowej Rady Piłkarskiej wciąż zdarzają się sytuacje, gdy odgwizdanie spalonego spotyka się z powszechną krytyką oraz długimi dyskusjami.
Zupełnie inną kwestią są z kolei niedoskonałości ludzkiego oka. Sędzia główny w kwestii spalonego zdaje się na jednego z dwóch asystentów, biegających wzdłuż linii bocznych. Sygnalizują oni spalonego poprzez uniesienie chorągiewki.
Ze względu na złudzenia optyczne spowodowane różnym dystansem zawodników oraz szybkim tempem gry pomyłki w odpowiednim interpretowaniu pozycji spalonej są nieuniknione. Zdarza się także, że niemożliwym zadaniem byłoby ogarnięcie wzrokiem wszystkich zawodników, którzy biorą udział w akcji.
Jak spalony wpływa na piłkarską taktykę? Z pewnością znasz pułapkę ofsajdową
Oczywistym jest, że tak istotna zasada wpływa na założenia taktyczne wprowadzane przez trenera i realizowane w trakcie meczu przez zespół. Spalony wykorzystywany jest w grze obronnej poprzez użycie tak zwanej pułapki ofsajdowej. Nowinka taktyczna wprowadzona na początku XX w. przez zawodników Arsenalu Londyn wraz ze zmianami w zasadach odchodziła w zapomnienie i pojawiała się na nowo, ale ostatecznie stała się nieodłączną częścią futbolu. Dziś trudno wyobrazić sobie bez tego pojęcia grę obronną jakiejkolwiek profesjonalnej drużyny.
Pułapka ofsajdowa polega na skoordynowanym ruchu linii obronnej, który doprowadza jednego z zawodników drużyny przeciwnej do bycia na spalonym w momencie, gdy adresowana jest do niego piłka. Jest to ryzykowna taktyka, gdyż w przypadku jakiegokolwiek błędu pozwala napastnikowi znaleźć się sam na sam z bramkarzem. Stosowanie jej pomaga jednak w grze wysokim pressingiem i sprawia, że drużyna broniąca się może wyprowadzić szybki i skuteczny kontratak sporą ilością zawodników.