Derby Krakowa, czyli mecze Wisła vs Cracovia, zawsze wzbudzają mnóstwo emocji. Chociaż nie zawsze bywają one zdrowe, piłkarze potrafią wznieść się w tych spotkaniach na wyżyny swoich umiejętności. Prześledźmy pięć najciekawszych meczów, które rozegrane zostały podczas tego piłkarskiego święta. Nieprzypadkowo derby Krakowa to według wielu kibiców Święta Wojna!
Wśród pięciu najbardziej pamiętnych meczów, które przyniosły nam derby Krakowa, wyróżniliśmy:
- Odwołane spotkanie z 2 września 1939 roku
- Cracovia 3-1 Wisła w 1948 roku
- Wisła 5-0 Cracovia w 1979 roku
- Wisła 2-1 Cracovia w 2008 roku
- Wisła 1-2 Cracovia w 2015 roku
Wojna przeklęta przerwała Świętą Wojnę. Na krótko
Derby Krakowa określane są przez kibiców obu drużyn także jako Święta Wojna. Skąd wzięło się to określenie? Historycy dziejów krakowskiej piłki nożnej przypisują rozpropagowanie go Ludwikowi Gintelowi, graczowi Cracovii z lat 20. Przed wyjściem na boisko miał on rzucić do kolegów z drużyny: “No to idziemy, panowie, na tę Świętą Wojnę”. Słowa te szybko rozprzestrzeniły się po całym piłkarskim środowisku, dając nazwę jednemu z najstarszych meczów derbowych w Europie.
W 1939 roku Święta Wojna przerwana została przez wojnę prawdziwą. Derby Krakowa zaplanowane na 2 września odwołano, a wielu graczy udało się bronić granic naszego kraju. Wielu z nich nie wróciło z frontu, ale mimo to w trakcie okupacji niemieckiej kluby rozgrywały potajemnie spotkania. Nie udało się przeprowadzić tylko jednego z nich, ze względu na donos do okupacyjnych władz.
Derby Krakowa rozstrzygają o mistrzostwie Polski
Najczęściej rozgrywane mecze derbowe w Polsce to właśnie klasyki Wisła vs Cracovia. Oba kluby należą do najstarszych wciąż istniejących drużyn w Polsce, datując początek swojej historii na 1906 rok. Nic dziwnego więc, że według powszechnie przyjmowanego licznika spotkań na 2020 rok klubom udało się rozegrać między sobą niemal 200 meczów.
Pod względem wagi spotkania żadne derby Krakowa nie mogły równać się jednak z meczem decydującym o mistrzostwie w 1948 roku. Po ostatniej kolejce oba kluby miały po 38 punktów i rozegrać musiały między sobą bezpośredni mecz o tytuł pierwszego powojennego mistrza Polski. Mecz zaplanowano na 5 grudnia, a doniesienia prasowe z tamtego dnia mówią nawet o lekko zamarzniętym boisku.
Spotkanie rozpoczęło się od gola Białej Gwiazdy strzelonego już w 1. minucie meczu przez Legutkę. Pod koniec pierwszej połowy w ciągu jednej minuty sytuacja odwróciła się – dwie bramki dla Cracovii zdobyli Różankowski oraz Szeliga. W drugiej części spotkania szaleńcze ataki Wisły zakończyły się kontrą, dzięki której wynik 3-1 dla Pasów ustalił Różankowski.
Grad goli w meczach o Herbową Tarczę Krakowa
Chociaż derby Krakowa były świadkami wyższych wyników, jednym z najbardziej pamiętnych meczów wypełnionych bramkami było spotkanie o Herbową Tarczę Krakowa w 1979 roku. Wisła, grająca od 1953 roku na Stadionie Miejskim przy ul. Reymonta (od 2008 roku noszącym imię klubowej legendy, Henryka Reymana), wykorzystała przewagę swojego boiska i zwyciężyła 5:0. Na listę strzelców wpisali się Kazimierz Kmiecik (dwa gole), Zdzisław Kapka oraz Henryk Maculewicz.
Dwaj wymienieni strzelcy tworzyli w latach 70. wraz z Markiem Kusto słynny tercet Wisły na literę K. Wszyscy trzej gracze strzelali bramki w innym spotkaniu Świętej Wojny. W meczu o Herbową Tarczę Krakowa rozgrywanym kilka lat wcześniej Wisła zdobyła pięć bramek także na wyjeździe. Stadion Cracovii przy ul. Kałuży był w 1976 roku świadkiem pogromu 1:5, który piłkarzom Pasów urządzili m.in. Kmiecik (2 bramki), Kapka (1 bramka) i Kusto (1 bramka).
Kolejne Derby Krakowa na wagę mistrzostwa
Przez długi czas trwały w Cracovii perturbacje, zakończone nawet spadkiem z Ekstraklasy. Dlatego też na kolejne wielkie mecze derbowe trzeba było czekać do pierwszej dekady XXI wieku. W sezonie 2007/2008 punkty zdobyte przez Wisłę w derbach Krakowa pozwoliły klubowi należącemu wówczas do przedsiębiorcy Bogusława Cupiała cieszyć się z kolejnego mistrzostwa Polski. Jako ciekawostkę warto dodać, że w spotkaniu tym czerwoną kartkę otrzymał bramkarz Pasów. Ze względu na wykorzystane trzy zmiany, jego miejsce między słupkami zajął Przemysław Kulig, strzelec kontaktowego gola w meczu przegranym ostatecznie 1:2.
Dwa lata później mecz z Cracovią odebrał Białej Gwieździe marzenia o tytule. Mimo iż Wisła prowadziła przez cały mecz, w 93. minucie do własnej bramki pechowym strzałem głową trafił Mariusz Jop. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1, a Cracovia zapewniła sobie dzięki tym punktom utrzymanie.
Zwycięstwo Cracovii po dwudziestu latach
O tym, jak na przełomie XX i XXI wieku kiepska była sytuacja Cracovii, najlepiej poświadczą derby Krakowa z listopada 2015 roku. Wtedy to po golach Denissa Rakelsa oraz Deleu Pasy zwyciężyły 2-1, tracąc bramkę za sprawą strzału Pawła Brożka. Ostatni raz Wisła przegrała na swoim boisku w 1995 roku, tak więc było to pierwsze wyjazdowe zwycięstwo Cracovii od 20 lat!
Trudno policzyć, ile meczów liczą sobie derby Krakowa. Wiele wyników przepadło bowiem w mrokach historii, a nie wszystkie spotkania pomiędzy Wisłą a Cracovią rozgrywano oficjalnie. Większość statystyków przyjmuje jednak, że ostatni mecz derbowy z 3 marca 2020 roku był 199. spotkaniem w historii krakowskich potyczek. Biała Gwiazda zwyciężyła 2:0, osiągając liczbę 90 zwycięstw we wszystkich pojedynkach Świętej Wojny. Pasy mają na koncie 64 wygrane, a 45 spotkań zakończyło się remisem.
Na jaki wynik możemy liczyć w 200. derbach Krakowa zaplanowanych na grudzień 2020 roku? Tego nie wiemy, ale z pewnością będzie gorąco!